'قريب'؛ فروغ جهان كودكان
'پدر طب كودكان ايران' لقبي كه به حق؛ برازنده آزادمردي است كه سالها عمر پربار خويش را به پاي سلامتي كودكان اين ديار گذاشت تا يادش هماره در اذهان زنده ماند و به نيكي برده شود.
علي اصغر خان قريب اهل روستاي گركان از توابع آشتيان، سالها ساكن تهران بود كه در سال 1288صاحب فرزند پسري شد كه نامش را 'محمد' گذاشتند. سفرهاي تفريحي محمد همراه با خانواده به زادگاه پدرش، گركان آشتيان تاثير وافري بر درك او نسبت به نياز مبرم جامعه به علم پزشكي و پزشكان حاذق داشت.
محمد قريب' كودكي كه سالها بعد، نجات بخش كودكان بسياري در اين سرزمين گرديد و لقب ' پدرطب كودكان ايران ' را از آن خود كرد.
او تحصيلات ابتدايي را در دبستان سيروس و متوسطه را در دارلفنون تهران (دارالمعلمين) گذراند و در سال 1306 شمسي در زمره اولين گروه دانشجويان ايراني، براي ادامه تحصيل در رشته پزشكي به فرانسه رفت تا در محضر استادان مشهور زمان، به تحصيل طب بپردازد. موفقيت او تا جايي پيش رفت كه، در پايان سال اول در شهر 'رن' موفق به دريافت جايزه 'لابراتور تشريح دانشكده پزشكي' شد.
تلاش و كوشش محمد قريب باعث شد نام او به عنوان نخستين ايراني موفق در كنكور 'انترني' بیمارستان پاريس ثبت گردد(1314) ودر رشته هاي اطفال وپوست به ادامه تحصيل بپردازد. او رساله دكتراي خود را تحت عنوان 'وقفه تنفسي شيرخواران' با درجه بسيار خوب گذرانيد.
هوش سرشار، علاقه به فراگيري، قدرت كار واستقامت در مقابل مشكلات از جمله ويژگي هاي شاخص دكتر قريب بود كه موجب شد تا او پله هاي ترقي را در حيطه علم و دانش آن روزگار با موفقيت بپيمايد.
سال 1315 دختر استاد عبدالعظيم قريب را به همسري برگزيد و بعد از دو سال به وطن بازگشت. حاصل اين ازدواج دو دختر و دو پسر بود، كه فرزندان پسر هر دو پيشه پدر را دنبال كردند و به پزشكي اشتغال دارند.
او پس از مراجعت به ميهن و طي نمودن دوران سربازي، فعاليت علمي خود را در دانشگاه آغاز كرد.استاد در سال 1319 شروع به تدريس در دانشكده پزشكي تهران نمود و به عنوان دانشيار طب اطفال مشغول به كار شد.
كلاس درس استاد درنوع خود مكتبي از پيشرفته ترين روشهاي علمي كنوني به شمارمي رفت زيرا تقريبا هميشه بر بالين بيماران بود. با اين روش؛ استاد، دانشجويان را مستقيما در برابر بيمار و مسايل وي قرار مي داد و چنين رفتاري، جويندگان دانش را به تفكر، تعقل وسخن گفتن وا ميداشت، زيرا او بهترين روش براي يادگيري را به كار گرفته بود.
علاوه بر دانشياري، دربیمارستان رازي در اداره بخش اطفال اشتغال يافت. پس از آن به بیمارستان هزار تختخوابي رفت و در آنجا بخش اطفال را داير كرد.
سال 1347 بعد از پايان كارساختمان مركز طبي كودكان كه توسط ايشان و دكتر حسن اهري پايه گذاري شد، در اين مركز به ادامه فعاليت پرداخت. در حقيقت بنيانگذاري و تأسيس اولين بیمارستان تخصصي كودكان با نام 'مركز طبي كودكان' از مهمترين اقدامات او تلقي مي شود.
از آنجائيكه اولين تعويض خون در ايران توسط محمد قريب انجام شد، نام ايشان از بنيانگذاران انتقال خون در ايران به شمار مي رود.
دكتر قريب ضمن فعاليتهاي علمي، در زمينه هاي سياسي و اجتماعي نيز، حضوري فعال داشت. او همواره در كلاس درس، اقدام مقامات سياسي را مورد نقد قرار مي داد و از بيان حق ابائي نداشت تا اينكه حق گويي منجر به اخراج او از دانشگاه گرديد. اين موضوع به بيانيه اي انتقادي باز مي گردد كه توسط تعدادي از اساتيد دانشگاه ،پس از واقعه 28 مرداد 1332امضاء شد و در پي آن عاملين به دستور محمدرضا شاه از دانشگاه اخراج شدند. ناگفته نماند كه اين اقدام باعث افزايش محبوبيت دكتر قريب در بين دانشجويان و جامعه دانشگاهي گرديد.
او در طول زندگاني پربار خويش عهده داررياست و عضويت در هيات رئيسه برخي انجمن هاي داخلي و بين المللي بود. رياست 'انجمن پزشكان كودكان ايران' و عضويت هيئت رئيسه 'انجمن بين المللي كودكان' از جمله فعاليتهايي است كه در كارنامه علمي اين نادر روزگار به چشم مي خورد.
دكتر قريب اولين اثر مكتوب خود را در سال 1319 با عنوان 'بيماريهاي اطفال ' به رشته تحرير درآورد و سالها بعد با همكاري دكتر حسن اهري درصدد اصلاحات جديد برآمد وآن را تجديد چاپ نمود.(1335)
همچنين به اتفاق دكتر اهري به تاليف دو جلد كتاب بسيار آموزنده با عنوان 'مشكلات طب كودكان' اقدام كرد. علاوه بر تاليفات فوق، مقالات علمي بسياري به قلم ايشان در مجلات و روزنامه ها منتشر شده است.
خدمات چشمگير دكتر قريب در زمينه هاي علمي، بستري را فراهم آورد تا او به دريافت نشان هاي معتبر داخلي و بين المللي نائل آيد، كه از آن جمله مي توان به دريافت نشان 'دانش' از دانشگاه تهران، نشان عالي 'لژون دونور' از دولت فرانسه در سال 1321 و دريافت نشان 'درجه اول فرهنگ' از وزارت آموزش و پرورش در واپسين سالهاي عمر اشاره كرد.
دكترقريب اگر چه سفرهاي متعددي به اقصي نقاط گيتي داشت ولي بارها اذعان نمود كه لحظاتي لذت بخش تر از دو سفر حج براي او وجود نداشته است.
سالهاي آخرعمراستاد، بهترين درس براي شاگردانش بود. ايشان عليرغم ابتلاء به بيماري هماچوري( دفع خون از دستگاه ادراري) و اطلاع از وضعيت سرطان خويش، هرگز از تدريس، معاينه بيماران وكمك به درماندگان دست بر نداشت و تنها چند روز آخر ازدرس و بحث باز ماند.
دكتر قريب اول بهمن 1353 با سپري كردن 65 بهار، دربیمارستان مركز طبي كودكان، محل خدمت خود به سراي باقي شتافت و براساس وصيتنامه اش، در قبرستان شيخان قم به خاك سپرده شد.
براي گراميداشت اين شخصيت علمي، مجموعه اي تلويزيوني از زندگينامه ايشان به كارگرداني كيانوش عياري با عنوان' روزگار قريب' ساخته شد.كه در معرفي ايشان به نسل جديد بسيار مفيد بود.
' محمد قريب' كسي بود كه همواره در طلب علم كوشيد و يافته هايش را با تمام وجود به جويندگان دانش و نسل بعد از خود انتقال داد تا بستري را براي جامعه اي سالم و كودكاني سالمتر فراهم سازد.
او كه سلامتي اطفال، هماره دغدغه اش بود، آنها را آينده ساز اين سرزمين مي پنداشت و تا آخرين لحظه عمر براي سلامتي آنها از هيچ كوششي دريغ نكرد.
روحش شاد
منبع : ایرنا